امام خمینی(ره)در تبعید...

امام در تبعید

 شاه تحت فشار آمریکا در انجام اصلاحات دیکته شده کاخ سفید مصمم بود . از این رو برداشتن موانع حقوقی و قانونی برای حضور نیروهای آمریکائی در ایران و تضمین امنیت آنها شرط اولیه بود . تصویب لایحه کا پیتولاسیون ( مصونیت سیاسی و کنسولی اتباع آمریکائی در ایران )  گامی مهم  در این زمینه بود در این  ماجرا نیز امام خمینی (س) برای  انجام رسالت به قیامی دوباره برخاست . روز چهارم آبان که روز تولد شاه و برگزاری جشنهای فرمایشی به همین مناسبت بود به عنوان روز افشاگری از سوی امام خمینی (س) انتخاب شد . ایشان بی اعتنا به تهدیدها در جمع کثیری از روحانیون و مردم قم طی  نطقی به محاکمه دخالتهای غیر قانونی هیئت حاکمه امریکا در کشور اسلامی ایران و افشای خیانتهای شاه پرداخت  .این افشاگری ، ایران را در آبان سال 43 در آستانه قیامی دوباره قرار داد . رژیم شاه با تجربه ای که از بازداشت  امام خمینی (س) در داخل کشور داشت سرانجام تصمیم به تبعید ایشان به خارج کشور گرفت کماندوهای مسلح در سحرگاه 13 آبان امام را دستگیر و به ترکیه تبعید کردند با انتشار خبرتبعید امام موجی از اعتراضات جلوه گرشد . آیت الله حاج آقا مصطفی خمینی نیز  که در روز تبعید امام بازداشت شده بود پس از چندی در 13 دی ماه به ترکیه نزد پدر تبعید گردید . اقامت امام در ترکیه 11 ماه به درازا کشید در این مدت رژیم شاه با شدت عمل بی سابقه ای بقایای مقاومت در ایران را در هم شکست و در غیاب امام خمینی دست به اصلاحات آمریکا پسند زد . حضرت امام خمینی (س) دراقامت اجباری در ترکیه تدوین کتاب بزرگ تحریرالوسیله را آغاز برای نخستین بار در آنروزها ، احکام مربوط به جهاد ، دفاع و امر به معروف و نهی از منکر را به عنوان تکالیف شرعی مطرح ساختند .

تبعید امام خمینی (ره) از ترکیه به عراق
روز 13 مهر ماه 1344 حضرت امام خمینی (س) به همراه فرزندشان آیت الله حاج آقا مصطفی خمینی از ترکیه به  کشور عراق تبعید شدند . علل عمده این تغییر محل  عبارت بود از : فشارهای مداوم جامعه مذهبی از داخل و خارج کشور ، تلاش رژیم برای عادی جلوه دادن اوضاع ، فشارهای جامعه مذهبی ترکیه و از همه مهمتر فضای ساکت و سیاست ستیز آن ایام در حوزه نجف و وضعیت رژیم حاکم بر بغداد که به تصور شاه می توانست  فعالیتهای امام خمینی (س) را محدود کند .

گفتگوی کوتاه امام با نماینده اعزامی عبدالسلام عارف رئیس جمهور عراق و رد پیشنهاد مصاحبه رادیو تلویزیونی از سوی امام از همان آغاز ثابت کرد که او شخصیتی نیست که اصالت مبارزه الهی خویش را وجه المصالحه رژیمهای حاکم بر بغداد و تهران قرار دهد . حضرت امام به منظور اصلاح و تغییر تدریجی شرایط در عراق و تربیت نسلی که پیام و آرمان او را دریابند ، سلسله درسهای خارج فقه خویش را با وجود همه مخالفتها و کارشکنیها در مسجد شیخ انصاری نجف آغاز کرد . حوزه درسی ایشان که تا زمان هجرت به پاریس ادامه داشت همواره به عنوان ی

آیت الله حاج آقا مصطفی خمینی نیز  که در روز تبعید امام بازداشت شده بود پس از چندی در 13 دی ماه به ترکیه نزد پدر تبعید گردید
کی از برجسته ترین حوزه های درسی نجف از لحاظ کیفیت و کمیت شاگردان شناخته می شد .

با تبعید امام خمینی (س) و قلع و قمع شدید مخالفین ، سیاه ترین دوران حکومت پلیسی شاه آغاز شد . در این سالها تلاش عمده ساواک به استناد اسناد و مدارک ، بر قطع ارتباط امام با مقلدین و جلوگیری از پرداخت شهریه و وجوهات شرعی به ایشان متمرکز شده بود . در عین حال هدایت جریانات داخل دربار و حتی تعیین وزرا و امرای ارتش و تنظیم لوایح حساس دولتی نیز در سفارت آمریکا و در مواردی سفارت انگلیس صورت می گرفت . امام خمینی (س) در تمام دوران پس از تبعید ، علی رغم دشورایهای پدید آمده ، ارتباط خویش را با مبارزین حفظ نموده و آنان را در هر مناسبتی به پایداری در پیگری اهداف قیام 15 خرداد فرا می خواند . ایشان در 27 فروردین 1346 در نامه ای سر گشاده به امیر عباس هویدا . نخست وزیر شاه ، ضمن برشماری فجایع رژیم شاه ، نسبت به جبهه گیری شاه در برابر دولتهای اسلامی هشدار داد . همچنین در پیامی به مناسبت جنگ شش روزه اعراب و اسرائیل ، فتوای انقلابی خویش ، مبنی بر حرمت هر گونه رابطه تجاری ، سیاسی دولتهای اسلامی با اسرائیل و همچنین حرمت مصرف کالاهای اسرائیلی در جوامع اسلامی را صادر کرد که لطمه ای جدی به روابط رو به توسعه شاه و اسرائیل وارد ساخت . اوایل سال 1448 اختلافات بین رژیم شاه و حزب تازه تأسیس بعث عراق بر سر مرز آبی دو کشور شدت گرفت . حزب بعث کوشید تا از دشمنی امام خمینی (س) با رژیم ایران در آن شرایط بهره گیرد و از سوی دیگر شاه مترصد بود تا استقلال نهضت امام را مخدوش جلوه دهد . اما امام خمینی (س) با هوشمندی در مقابل هر دو رژیم ایستاد و پیامی بر رد هر گونه مصالحه بین ایشان و حزب بعث را به اطلاع حسن البکر رئیس جمهور عراق رساند .

اکنون پس از چهار سال تدریس و روشنگری امام در نجف علاوه بر مبارزین داخل کشور ، مخاطبین زیادی در عراق ، لبنان و دیگر بلاد اسلامی نهضت امام را الگوی خویش می دانستند . حضرت امام سلسله درسهای خویش در باره حکومت اسلامی یا ولایت فقیه را در بهمن 1348 آغاز کرد . انتشار مجموعه این درسها در قالب کتابی با همین عنوان شور تازه ای به مبارزه می داد . در این کتاب دورنمای مبارزه و هدفهای نهضت ترسیم شده بود و مبانی فقهی ، اصولی و عقلی حکومت اسلامی و مباحث تئوریک مربوط به شیوه های حکومت اسلامی از زبان رهبری انقلاب ارائه می شد .

امام خمینی (ره) و استمرار مبارزه (1356 – 1350 )

نیمه دوم سال 1350 اختلافات رژیم بعثی عراق و شاه بالا گرفت و به اخراج و آواره شدن بسیاری از ایرانیان مقیم عراق انجامید .امام خمینی (س) طی تلگرافی به رئیس جمهور عراق شدیداً اقدامات این رژیم را محکوم نمود و حتی تصمیم به خروج ازعراق را داشتند که اجازه خروج به ایشان داده نشد .

از سوی دیگر همزمان با افزایش تولید و بهای نفت از سال 1350 روابط تجاری و سیاسی ایران نیز با امریکا و اسرائیل گسترش پیدا کرد . در جریان جنگ چهارم اعراب و اسرائیل در حالیکه شاه بعنوان حامی مقتدر اسرائیل شناخته می شد  امام خمینی طی پیامی ( آبان 1352 ) بر وجوب حمایت مادی و معنوی ملل اسلامی از مبارزین فلسطینی فتوا داد .

شهادت آیت الله حاج آقا مصطفی خمینی در اول آبان 1356 ، نقطه آغازی بر خیزش دوباره حوزه های علمیه و قیام جامعه مذهبی ایران بود
اواخر اسفند سال 1353 شاه با تشکیل حزب درباری « رستاخیز » اعلام کرد که تمام ملت ایران باید عضو این حزب شوند . امام خمینی بلافاصله طی فتوایی شرکت در آن را بر عموم ملت حرام کردند . فتوای امام و برخی دیگر از علماء اسلام باعث شد رژیم شاه پس از چند سال رسماً شکست این حزب را اعلام کند . شاه در ادامه سیاستهای مذهب ستیز خود در اسفند 1354 وقیحانه تاریخ رسمی کشور را از مبدأ هجرت پیامبر اسلام به مبدأ سلطنت شاهان هخامنشی تغییر داد و بار دیگر با فتوای امام به حرمت استفاده از این تاریخ و استقبال مردم ، رژیم شاه ناگزیر از لغو این تاریخ در سال 1357 شد .

سرانجام با امضای موافقنامه 1975 در الجزایر ، خصومتهای دو رژیم ایران و عراق که به زیان ثبات مورد نظر آمریکا در خلیج فارس ارزیابی شده بود ، پایان یافت ، این توافق شرایطی به مراتب دشوارتر از گذشته در مسیر مبارزات امام خمینی (س)  پدید می آورد . علی رغم کمکهای مالی گسترده شاه به جمهوریخواهان در جریان انتخابات ریاست جمهوری آمریکا ، دموکراتها به کاخ سفید راه یافتند ( 1355 ) . متعاقب سیاست های حزب دموکرات ، شاه در ایران سیاست « فضای باز سیاسی » را اعلام و دست به تغییرات ظاهری و جابجایی مهره ها زد . گرچه اسناد و مدارک نشان می دهد که هیچگونه تغییری در روند حمایتی همه جانبه آمریکا از شاه بروز نکرده و شاه همچنان عامل اساسی برای حفظ منافع آمریکا در منطقه خلیج فارس به شمار می رفت .

اوج گیری انقلاب اسلامی در سال 1356 و قیام مردم
شهادت آیت الله حاج آقا مصطفی خمینی در اول آبان 1356 ، نقطه آغازی بر خیزش دوباره حوزه های علمیه و قیام جامعه مذهبی ایران بود . امام خمینی (س) در همان زمان به گونه ای شگفت این واقعه را از الطاف خفیه الهی نامید . رژیم شاه با درج مقاله ایی توهین آمیز علیه امام در روزنامه اطلاعات انتقام گرفت . اعتراض به این مقاله ، به قیام 19 دی ماه قم در سال 56 منجر شد و البته در شرایطی کاملاً متفاوت با 15 خرداد سال 42 در سراسر کشور همگانی شد .

مانورها و ترفندهای سیاسی و نظامی شاه با صدور بیانیه های افشاگرانه امام خمینی و دستورالعملهای مبارزاتی ایشان خنثی می شدند . جایگزینی یک تکنوکرات غربزده به نام جمشید آموزگار به جای هویدا نخست وزیر 13 ساله شاه ، کمکی به حل بحران رژیم نکرد شریف امامی که یکی از پیشکسوتان جریان استعماری فراماسونری در ایران بود با شعار « دولت آشتی ملی » روی کار آمد در زمان دولت او بود که کشتار بی رحمانه مردم بوسیله نیروهای نظامی در میدان شهدا ( ژاله ) تهران در روز 17 شهریور اتفاق افتاد امام خمینی (س) نهضت خویش را بر اساس تقدم انقلاب فرهنگی و آنگاه دست زدن به انقلاب و تحول اجتماعی به وسیله خود مردم رهبری می کرد . در انقلاب اسلامی ایران ، مساجد و مراکز مذهبی پایگاه اصلی حرکت و تجمع مردم بود . احزاب و جمعیتهای سیاسی ایران هیچگاه به عنوان یک جریان موثر در تعیین و تغییر مسیر مبارزات ملت ایران شناخته نمی شدند و ناگزیر از دنباله روی حرکت وسیع و بسیار  شتابان مردم بودند .

هجرت امام خمینی (ره) از عراق به پاریس
در دیدار وزرای خارجه ایران وعراق در نیویورک تصمیم به اخراج امام خمینی (س) از عراق گرفته شد . روز 12 مهر 1357 امام خمینی (س) نجف را به قصد مرز کویت ترک گفت دولت کویت با اشاره رژیم ایران  از ورود امام به این کشور جلوگیری کرد حضرت امام خمینی پس از مشورت با فرزندشان ( حجت الاسلام حاج سید احمد خمینی ) تصمیم به هجرت به پاریس گرفتند و در روز14 مهر ایشان وارد پاریس شده  و دو روز بعد در نوفل لوشاتو مستقر شدند ایشان در طول اقامت 4 ماهه خویش در پاریس طی مصاحبه ها و دیدارهای مختلف دید گاههای خویش را پیرامون  حکومت اسلامی و  هدفهای آتی نهضت برای جهانیان بازگونمودند .

دولت شریف امامی دوماه بیشتر دوام نیاورد . شاه ریاست کابینه را به دولت نظامی « ازهاری » سپرد کشتارها رو به فزونی نهاد اما تأثیری در قیام مردم نداشت . راهپیمائی های گسترده و میلیونی در روز تاسوعا و عاشورا در تهران و دیگر شهرها برگزار شد که به رفراندم غیر رسمی مردم علیه سلطنت شاه شهرت یافت . شاپور بختیار آخرین مهره آمریکا بود که برای تصدی پست نخست وزیری به شاه پیشنهاد شد متعاقب آن ژنرال هایزر ( معاون فرماندهی سازمان ناتو ) برای جلب حمایت نظامیان و سامان دادن به دولت به تهران آمد . پیامهای امام خمینی (س) مبنی بر وجوب ادامه مبارزه  ، طرحهای رژیم را نقش بر آب ساخت امام خمینی (س) در دی ماه 57 شورای انقلاب را تشکیل داد . شاه نیز پس از تشکیل شورای سلطنت و اخذ رای اعتماد برای کابینه بختیار در روز 26 دی ماه از کشور فرار کرد .